Διπολική ΙΙ Διαταραχή και το φάσμα της «ήπιας» διπολικής διαταραχής
Η διπολική διαταραχή τύπου Ι ουσιαστικά στοιχειοθετεί την σύγχρονη αντίληψη της κλασικής μανιοκατάθλιψης ή της συναισθηματικής ψύχωσης όπως αυτή είχε περιγραφεί από το δέκατο ένατο αιώνα. Η διπολική διαταραχή ΙΙ αντιπροσωπεύει μία κατάσταση που μπορεί να μην σηματοδοτείται από την ένταση των συμπτωμάτων ή τον ψυχωτικό τους χαρακτήρα, αλλά δεν θεωρείται πια όπως παλαιότερα ως μία πιο «ήπια» διαταραχή, λόγω των δυσκολιών και δυσλειτουργιών που δημιουργεί στη ζωή του ατόμου.
Η κυκλοθυμία που σχετίζεται με την διπολική Ι και ΙΙ διαταραχή είναι μία κατάσταση μεταβολής της διάθεσης και προς τους δύο πόλους (αύξησης και μείωσης της διάθεσης) η οποία διαρκεί για διάστημα τουλάχιστον δύο ετών, δεν περιλαμβάνει όμως επεισόδια μανίας, υπομανίας, ή μείζονος κατάθλιψης.
Χαρακτηριστικά της Διπολικής ΙΙ διαταραχής
Χαρακτηρίζεται από επανειλημμένες υποτροπές επεισοδίων της διάθεσης που περιλαμβάνουν ένα ή περισσότερα επεισόδια μείζονος κατάθλιψης και τουλάχιστον ένα επεισόδιο υπομανίας. Το καταθλιπτικό επεισόδιο πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον δύο εβδομάδες, το επεισόδιο υπομανίας τουλάχιστον 4 ημέρες. Τα συμπτώματα του ασθενούς πρέπει να διαρκούν για το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας τις περισσότερες ημέρες του υπό εξέτασης χρονικού διαστήματος. Τα επεισόδια αυτά επίσης πρέπει να συνιστούν σημαντικό παράγοντα προβλήματος για την επαγγελματική, οικογενειακή ή κοινωνική ζωή του ατόμου. Ένα επεισόδιο μανίας με σημαντική δυσλειτουργία αποτελεί παράγοντα αποκλεισμού για αυτή τη διάγνωση. Τυπικά τα επεισόδια υπομανίας δεν προκαλούν αναπηρία. Η αναπηρία στη διπολική ΙΙ διαταραχή προκύπτει κυρίως από τα επεισόδια κατάθλιψης και από τις έντονες διακυμάνσεις της διάθεσης. Ένα επεισόδιο υπομανίας δεν πρέπει να συγχέεται με ημέρες ευθυμίας ή αυξημένης ενέργειας ή της αύξησης της δραστηριότητας που μπορεί να παρουσιάζει ένα άτομο μετά την ανάρρωση από ένα επεισόδιο μείζονος κατάθλιψης, ή με τη φυσιολογικό αίσθημα ευτυχίας που μπορεί να βιώνει ένα άτομο σε φάσεις της ζωής του.
Σε σύγκριση με τα άτομα που πάσχουν από διπολική Ι διαταραχή αυτοί με διπολική ΙΙ τείνουν να παρουσιάζουν μεγαλύτερη χρονιότητα της νόσου και παραμένουν κατά μέσο όρο περισσότερο καιρό στην καταθλιπτική φάση της νόσου, η οποία μπορεί να είναι σοβαρή και να προκαλεί σημαντική ανικανότητα. Καταθλιπτικά συμπτώματα τα οποία συνυπάρχουν με την υπομανιακή φάση της νόσου είναι συχνά σε άτομα με διπολική ΙΙ διαταραχή και παρουσιάζονται συχνότερα στις γυναίκες. Συνήθως ο ασθενής με διπολική ΙΙ διαταραχή δεν παραπονείται για ενοχλητικά συμπτώματα στη φάση της υπομανίας αλλά αναζητά θεραπεία στην καταθλιπτική φάση της διαταραχής.
Ένα συχνό χαρακτηριστικό της διπολικής ΙΙ διαταραχής είναι η παρορμητικότητα η οποία μπορεί να συμβάλλει στην χρήση ναρκωτικών ουσιών και σε απόπειρες αυτοκτονίας. Η παρορμητικότητα όμως μπορεί να πηγάζει και ως χαρακτηριστικό διαταραχής προσωπικότητας στο πλαίσιο της οποίας μπορεί στην πορεία της ζωής του ατόμου να αναπτυχθεί η διπολική ΙΙ διαταραχή.
Μερικά άτομα με διπολική διαταραχή μπορεί να επιδεικνύουν αυξημένη δημιουργικότητα, αλλά η σχέση με τη διαταραχή δεν είναι γραμμική. Υψηλότερα επιτεύγματα καταγράφονται με πιο ήπιες μορφές διπολικής διαταραχής και μεγαλύτερο δυναμικό δημιουργικότητας καταγράφεται σε άτομα της οικογένειάς τους που δεν έχουν εκδηλώσει τη διαταραχή.