Γενικά

Η κατάθλιψη ανήκει στις διαταραχές της διάθεσης. Πρόκειται για διαταραχή κατά την οποία το άτομο παρουσιάζει σημαντική μείωση της διάθεσής του ή της απόλαυσης που λαμβάνει από καθημερινές δραστηριότητες και ταυτόχρονα μείωση της κοινωνικής, εργασιακής ή οικογενειακής του λειτουργικότητας. Μπορεί  να είναι ήπιας, μέτριας, σοβαρής έντασης  και να παρουσιάζει  ποικίλη πορεία: Να εμφανιστεί με ένα μοναδικό καταθλιπτικό επεισόδιο, να έχει χρόνια πορεία, να είναι εποχιακή (π.χ. άνοιξη ή φθινόπωρο), να είναι υποτροπιάζουσα.

 

Στοιχεία

Η δια βίου εμφάνιση της κατάθλιψης  είναι γύρω στο 15%. Ενώ το ποσοστό για τις γυναίκες είναι περίπου 25%. Στο πλαίσιο της γενικής ιατρικής παρουσιάζεται σε ποσοστό 10%. Σε νοσοκομειακά νοσηλευόμενους για παθολογικά νοσήματα η εμφάνιση είναι περίπου στο 15%. Οι μισοί περίπου από το σύνολο των καταθλιπτικών δεν ζητούν αρωγή ( από φορείς παροχής περίθαλψης). Από αυτούς που προσεγγίζουν τις υπηρεσίες υγείας, οι μισοί δεν αναγνωρίζονται ως καταθλιπτικοί. Από τους διαγνωσθέντες, ένας στους δύο δεν λαμβάνει ειδική αγωγή. Από τους λαμβάνοντες ειδική αγωγή, οι μισοί δεν λαμβάνουν αντικαταθλιπτικό ). Η μέση ηλικία εμφάνισης είναι το 40 έτος της ηλικίας με τους μισούς ανθρώπους που παρουσιάζουν κατάθλιψη να εμφανίζουν τη διαταραχή μεταξύ του 20ου και 50ου έτους.Η κατάθλιψη είναι συνηθέστερη σε γυναίκες (αναπαραγωγικής ηλικίας), σε άτομα χωρίς διαπροσωπικές σχέσεις, σε διαζευγμένους, σε κατοίκους αγροτικών περιοχών. Οι άντρες παρουσιάζουν συνηθέστερα κατάθλιψη εκτός γάμου, ενώ οι γυναίκες εντός γάμου.

 

Διάγνωση

Για να τεθεί η διάγνωση της συγκεκριμένης διαταραχής πρέπει η διάρκεια της να είναι μεγαλύτερη του διαστήματος των δύο εβδομάδων. Θα πρέπει επίσης να υπάρχουν τουλάχιστον 5 από τα ακόλουθα 9 συμπτώματα, για τις περισσότερες ημέρες του διαστήματος των 2 εβδομάδων:

• Μειωμένη ή ευερέθιστη διάθεση για το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, σχεδόν κάθε μέρα, όπως προκύπτει είτε από αυτοαναφορά του ασθενούς είτε από παρατήρηση των ανθρώπων του περιβάλλοντός του
• Μειωμένο ενδιαφέρον ή ευχαρίστηση στις περισσότερες δραστηριότητες, για το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας
• Σημαντική μεταβολή βάρους (5%) ή μεταβολή στην όρεξη για φαγητό
• Μεταβολές του ύπνου, του τύπου της αϋπνίας ή της υπερυπνοίας.
• Μεταβολή στην δραστηριότητα με ψυχοκινητική επιβράδυνση ή ψυχοκινητική ανησυχία.
• Αίσθημα κόπωσης ή απώλειας ενέργειας
• Ενοχές, ιδέες αναξιότητας. (υπερβολικές ή μη βάσιμες ενοχές-)
• Συγκέντρωση: μειωμένη ικανότητα σκέψης-συγκέντρωσης, η επιδείνωση της αναποφασιστικότητας
• Αυτοκτονικότητα: Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας. Μπορεί να σχηματοποιείται και κάποιο σχέδιο αυτοκτονίας

 

Υπάρχουν και άλλες καταστάσεις που μπορεί να μοιάζουν ή να συνυπάρχουν με την βαριά (μείζονα) κατάθλιψη.

Τέτοιες είναι η χρήση ναρκωτικών ουσιών,  κάποια φάρμακα που μειώνουν τη διάθεση, το αλκοόλ).

Εξάλλου  υπεύθυνα για κατάθλιψη μπορεί να είναι και παθολογικά προβλήματα ή χρόνια νοσήματα. Άλλες ψυχιατρικές διαταραχές όπως είναι η μανία η διπολική διαταραχή η σχιζοφρένεια, η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή κ.ο.κ μπορεί να εμπεριέχουν καταθλιπτική συμπτωματολογία ή να παρουσιάζουν πραγματική καταθλιπτική φάση.

 

Το πένθος είναι επίσης μία κατάσταση που μπορεί να μοιάζει με την κατάθλιψη, αλλά είναι μία φυσιολογική αντίδραση. Προβληματικό για το άτομο γίνεται εφόσον διαρκεί σημαντικό χρονικό διάστημα, υπάρχει εξαιρετικά σημαντική μείωση της λειτουργικότητας, νοσηρή ενασχόληση με ιδέες αναξιότητας, αυτοκτονικός ιδεασμός, ψυχωτικά συμπτώματα και σημαντική ψυχοκινητική επιβράδυνση.