Μερικές φορές οι άνθρωποι που ταλαιπωρούνται πολύ από το άγχος τους μοιάζουν με έκθαμβα φοβισμένα παιδιά, μπροστά σε καταστάσεις που τους φαίνονται ανοίκειες. Είναι σα να τους έχει τοποθετήσει κανείς σε ένα χώρο με άγνωστα αντικείμενα που τους προκαλούν για κάποιο λόγο δυσφορία. Τα αντικείμενα αυτά δεν είναι εξ’ ορισμού αντιληπτά στο μυαλό τους ως βλαπτικά ή επικίνδυνα. Μπορεί απλά να τους φαίνονται άγνωστα. Αυτή η εικόνα του φοβισμένου παιδιού, είναι ένα χαρακτηριστικό συμπέρασμα στο οποίο καταλήγω μερικές φορές όταν …
Οι βαθμοί ελευθερίας και η “φαρμακευτική” ηλικία
Πρόσφατα ένας θεραπευόμενος με προβλήματα αγχώδους φύσεως έφερε στη συζήτηση ένα αρκετά συνηθισμένο, αλλά και πολύ σημαντικό ζήτημα: Είχε ξεκινήσει μία ψυχιατρική φαρμακευτική αγωγή, η οποία είχε αποδειχθεί αποτελεσματική στο να του μειώσει ένα διαρκές, έντονο και βαθύ άγχος για την υγεία, που είχε ως αφορμή ένα καρδιολογικό πρόβλημα. Η ζωή του και η καθημερινότητά του είχε και πάλι εξισορροπιστεί. Η λειτουργικότητα του είχε επανέλθει στο προηγούμενο, καλό για εκείνον επίπεδο. Η συνάντηση μας πλησίαζε στο τέλος της, η εξωλεκτική …
Πώς η μάθηση επηρεάζει την ανάπτυξη του άγχους- Ένα απλό παράδειγμα
Όπως μπορεί να καταλάβει κανείς διαβάζοντας το βιβλίο “Η Ανατομία Του Άγχους”, το άγχος μπορεί να είναι ταυτόχρονα 2 πράγματα: Μπορεί από τη μία να είναι σύμπτωμα και αποτέλεσμα των ποικίλλων πιέσεων που βιώνει ένα άτομο στην καθημερινότητα. Ταυτόχρονα όμως, μπορεί να σηματοδοτεί και μία στάση ή αλλιώς μία συγκεκριμένη θέση στο πως να ζει κανείς την καθημερινότητα και τη ζωή του. Όταν το άγχος είναι σύμπτωμα, θεραπεύεται πολύ πιο εύκολα, όταν είναι συστατικό της στάσης του ατόμου απέναντι στη …
Οι ποικιλίες του Άγχους
Το αποτέλεσμα των πιέσεων που μας ασκούνται έχει ως συνέπεια το βίωμα του άγχους (και όταν οι πιέσεις είναι πολλές και επιβαρυντικές, στην περίπτωση όπου δεν αντιρροπούνται επαρκώς, λόγω αυξημένης έντασης, συχνότητας ή διάρκειας, το αποτέλεσμα είναι το παθολογικό άγχος). Το βίωμα του άγχους είναι διπλό. Έχει σωματική και νοητική παράμετρο. Σωματικά, το άγχος έχει παρόμοια συμπτώματα με το φόβο. Αυτά τα συμπτώματα συνοψίζονται σε μία αυξημένη αντίδραση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος (το συμπαθητικό νευρικό σύστημα σε γενικές γραμμές “διεγείρει” …
Η Δυσθυμία
Σε ένα σημαντικό κείμενο αναφοράς του Robert Burton για την Ψυχιατρική και τη λογοτεχνία, την “Ανατομία της μελαγχολίας”, γραμμένο το 1628, σε κάποιο σημείο αναφέρεται (σε ελεύθερη μετάφραση): “ Δεν υπάρχει κάτι που να μπορεί να χαρακτηριστεί ευτυχία, υπάρχουν μόνο ηπιότερες αποχρώσεις της μελαγχολίας…” Ουσιαστικά, σε αυτή τη φράση βρίσκεται συμπυκνωμένο και αποτυπώνεται το νόημα της δυσθυμίας.
Μύθοι και μη ενημερωμένες (δυσπροσαρμοστικές) απόψεις για την ψυχική υγεία
Εδώ σταχυολογούνται μερικές προβληματικές απόψεις για την ψυχική υγεία και γίνεται προσπάθεια διευκρίνησης του τι ισχύει. (Θα γίνεται ενημέρωση αυτού του μικρού καταλόγου εκεί που διαφαίνεται ανάγκη). Δυσπροσαρμοστική άποψη 1: Οι άνθρωποι με μείζονα ψυχοπαθολογία είναι επικίνδυνοι Εδώ ουσιαστικά μιλάμε για το στίγμα του ψυχικά πάσχοντα (βλέπε εδώ-link). Η σχιζοφρένεια είναι η διαταραχή με υψηλή στιγματοποίηση. Η αλήθεια είναι ότι οι άνθρωποι που πάσχουν από σχιζοφρένεια (η ψυχική νόσος με το ισχυρότερο στίγμα) δεν είναι περισσότερο επικίνδυνοι από το μέσο …
Για την ψυχοπαθητική (αντικοινωνική) διαταραχή προσωπικότητας
Sociopath= Ψυχοπαθητικός, ή αλλιώς αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας Οι αντικοινωνικοί ασθενείς είναι οι λιγότερο δημοφιλείς στους επαγγελματίες ψυχικής υγείας ενώ ταυτόχρονα προκαλούν και το μεγαλύτερο φόβο. Ο όρος «αντικοινωνικός» αναφέρεται περισσότερο στις κοινωνικές προεκτάσεις αυτής της ψυχολογικής προδιάθεσης, ενώ ο όρος «ψυχοπαθητικός» ή «ψυχοπαθής» χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει ή να περιγράψει μόνο ένα πιο περιορισμένο τμήμα από το ευρύτερο φάσμα των ανθρώπων με την αντικοινωνική προδιάθεση. Ενώ οι ακραίοι ψυχοπαθείς δεν επιδέχονται θεραπείας (Stone 2000) τα άτομα με αντικοινωνικές τάσεις είναι …
Θεραπευτικά διλήμματα- Ένα άγχος σε μεταμφίεση
(Φυσικά τα ονόματα είναι προσχηματικά, ορισμένα από τα δεδομένα έχουν αλλάξει για λόγους διαφύλαξης της ιδιωτικότητας και συνοχής της ιστορίας) Η Β ήταν (και είναι ακόμα) μία κοπέλα που έκανε πολύ καλή επαφή. Είχαμε επικοινωνήσει για να κλείσει ραντεβού για την αδερφή της που υπέφερε από άγχος. Ήδη από την τηλεφωνική μας επικοινωνία ήταν φανερό ότι ανησυχούσε ιδιαίτερα γι’ αυτήν και είχε εκφράσει την επιθυμία να γίνει γρήγορα καλά. Οι δυο αδερφές θα έρχονταν μαζί γιατί κατά την Β η …
Το στίγμα για το ψυχικό πρόβλημα
«Αρχή σοφίας η των ονομάτων επίσκεψις», έλεγε συχνά και υποθέτω πως λέει ακόμα στα μαθήματα ψυχοφαρμακολογίας ο Μπάμπης Τουλούμης, ένας εξαιρετικά ευρυμαθής και μεταδοτικός δάσκαλος της Ψυχιατρικής, δανειζόμενος τη ρήση του Αντισθένη. Μιλώντας λοιπόν για το στίγμα καλό θα ήταν να περιγραφούν κάποιοι όροι και οι σχετικές με τη συζήτηση έννοιες. Το στίγμα ουσιαστικά περιγράφει μία διαδικασία κατά την οποία άτομα ή/και ομάδες αδικαιολόγητα θεωρούνται ως ντροπή για την κοινωνία, αποκλείονται και υφίστανται διακρίσεις. Η διάκριση περιλαμβάνει οποιοσδήποτε διαχωρισμό, …
Νευρωτισμός και σκέψη
Μία νέα θεωρία παρουσιάζεται σε εργασία στο Trends in Cognitive Sciences. Αυτή η εργασία πραγματεύεται το ότι μπορεί οι άνθρωποι με υψηλά επίπεδα νευρωτισμού να έχουν την τάση να είναι σε μία αρνητική συναισθηματική κατάσταση , να νοιώθουν δυσάρεστα, έχουν όμως και οφέλη στον τομέα της δημιουργικότητας. Ο νευρωτισμός ως χαρακτηριστικό της προσωπικότητας αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα προς μία τάση μακρόχρονης αρνητικής συναισθηματικής κατάστασης. Οι άνθρωποι αυτοί είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στο περιβαλλοντικό στρες, και αντιδρούν άσχημα σε αυτό. Ως αποτέλεσμα μπορεί να είναι …
Θεραπευτικά διλήμματα
Ι. Η αρχη του τελους: Η ιστορια της Α. Θυμάμαι με πολύ θετικά συναισθήματα αυτή τη γυναίκα. Ήταν η πρώτη μου ασθενής κατά τη διάρκεια της ειδικότητας στην Ψυχιατρική. Δεν την θυμάμαι μόνο επειδή ήταν η πρώτη και εγώ φυσικά εξαιρετικά άπειρος. Η ιστορία της, στο κομμάτι που ενώθηκαν οι διαδρομές της ζωής μας με απασχόλησε πάρα πολύ και πάντα το μυαλό μου ανατρέχει σε αυτή όταν αντιμετωπίζω ένα άνθρωπο με αντίστοιχο πρόβλημα. Φυσικά το όνομά της που εδώ αναφέρεται …
Αρνητικά συμπτώματα σχιζοφρένειας
Η σχιζοφρένεια είναι μία από τις συχνές και αρκετά σοβαρές παθήσεις ψυχικής υγείας και προσβάλει περίπου έναν στους εκατό ανθρώπους κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Τα βασικά της συμπτώματα ανήκουν σε μία από τρεις κατηγορίες: Η πρώτη κατηγορία είναι αυτή των θετικών συμπτωμάτων. Εδώ ανήκουν οι ψευδαισθήσεις (διαταραχές των αισθήσεων) και οι παραληρητικές ιδέες (πεποιθήσεις που μπορεί να έχει το άτομο και απέχουν από την πραγματικότητα). Η δεύτερη κατηγορία είναι αυτή των αρνητικών συμπτωμάτων. Είναι συμπτώματα που δεν είναι …
Αϋπνία και ερμηνεία των προσωπικών εκφράσεων
Θα μπορούσε η διάκριση μεταξύ ενός γέλιου και ενός κατσουφιάσματος να μας δυσκολέψει; Ίσως, εφόσον μεταξύ άλλων δεν καταφέρνουμε να κοιμηθούμε επαρκώς. Μία πρόσφατη μελέτη στο Πανεπιστήμιο του Berkeley συμπεραίνει αυτό που ούτως ή άλλως μπορεί να υποψιαζόμαστε και μόνοι μας: η έλλειψη ύπνου αμβλύνει την ικανότητά μας να διαβάζουμε με ακρίβεια προσωπικές εκφράσεις. Αυτό το έλλειμμα μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες στην καθημερινότητά μας. Ένας άυπνος γονιός που δεν καταλαβαίνει ότι το παιδί του είναι άρρωστο ή ότι πονά, …
Τα αισθήματα του θεραπευόμενου για το θεραπευτή
Είναι συχνό για τους θεραπευόμενους να τρέφουν αισθήματα για τον ψυχοθεραπευτή τους. Μερικοί μπορεί να τον αγαπούν σαν γονιό. Αισθάνονται ασφαλείς και προστατευμένοι. Τους αρέσει που έχουν κάποιον που τους φροντίζει, που ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους και που δεν απαιτεί πολλά ως αντάλλαγμα. Μερικοί άλλοι βλέπουν στο πρόσωπο του θεραπευτή ένα ιδανικό φίλο, ένα άτομο που τους κατανοεί και δεν τους απορρίπτει. Κάποιοι άλλοι αναπτύσσουν ερωτικά και ρομαντικά συναισθήματα για το θεραπευτή τους και φαντασιώνονται ακόμα και σεξουαλική σχέση ή …